Ebru Sanatına Başlangıç İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?

Kendine has bir tarzı olan bu sanat birçok çocuğun da sanata başlaması için oldukça uygun ve keyifli bir sanat dalıdır. Japon ve İtalyanların da kendilerine has ebru tarzı olmakla birlikte İslam coğrafyasında oldukça gelişen bu sanat dalına başlamak isteyenlerin, diğer sanatlardan farklı olan bu sanat dalının malzemelerini daha yakından tanıması daha sağlıklı bir başlangıç için elzemdir. Bu yazımızda ebru yapımı için gerekli sanat malzemelerini kullanım sırasına göre detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

Ebru yapımında ilk önce kullanılacak suyun hazırlanması gerekir. Su üzerindeki boyaları ebru yapımına uygun kağıtlara aktarmak suretiyle icra edilen bu sanatta öncelikle bilinmesi gereken şey, suyun yoğunluğunu arttıran ve dolayısıyla boyaların dağılmadan su yüzeyinde durabilmesini sağlayan kitrenin kullanımıdır. Kitre bir tür dikenden elde edilen bitkisel bir malzemedir ve suya karıştırıldığında suyun yoğunluğunu artırır. 8-10 litre oda sıcaklığındaki suya 100 gram kadar kitre eklenerek karıştırılır. Bu yoğun kıvamlı karışım ebru yapımına uygun hale gelir. Kitre yerine deniz kadayıfı ya da salep de yoğunlaştırıcı olarak kullanılabilir. Başlangıç ebru setleri içerisinde genellikle toz kitre bulunur ve bu toz kitre de suya ağırlığının beşte biri oranında eklenir.

Ebru için tekne içinde hazırlanmış suya boyalar eklenerek ebru yapımına devam edilir. Plastik ve çelikten imal edilen ebru tekneleri mevcuttur. Teknenizin uzun yıllar sağlam kalmasını istiyorsanız çelik tekneleri tercih edebilirsiniz. Boyalar at kılı ebru fırçası yardımıyla sıçratılmak suretiyle suyun üzerine akıtılır. Daha ince desenler ve motifler yapmak için ebru bizi kullanılır. Ebru bizleri ahşap bir sapa tutturulmuş metal çubuklardır ve farklı uç kalınlıklarına sahiptir. Zemin boyalarını damlattıktan sonra biz hafifçe boyaya batırılır ve sonrasında ucunda boya olan biz su yüzeyine dokunularak yuvarlak bir motif elde edilir. Biz aynı zamanda yuvarlak motifi suyun üzerinde oynatmak suretiyle şekil vermek için de kullanılır. 

Ebru yapımında öd kullanımı da oldukça önemlidir. Sığır ödü ebru boyalarıyla karıştırılır ve öd ile karıştırılan boyalar hem kağıdın üzerine daha kolay geçer hem de boyanın suyun üzerinde kalmasına yardımcı olur. Öd miktarı fazla olan boya daha üst katmana atılır ve aşağıdaki yoğunluğu daha az boyaya göre suyun üzerinde daha az dağılır. Öd, boya ile karıştırılacağı cam kavanoza ebru için üretilmiş plastik pipetler ile kontrollü bir şekilde damlatılır.

Yukarıda bahsi geçen ebru malzemelerinin dışında ebru kağıtları da iyi ebru yapımı için bazı özelliklere sahip olmalıdır. Ebru kağıdı genelde 90 gram ağırlığında hamur kağıttan kesilerek yapılır, emicilik ve suya dayanıklılık özelliği yüksektir. Bu sayede su üzerinden boyaları kağıda aktarmak ve boyaların kağıt üzerinde dağılmadan tutunmasını sağlamak mümkün olur. Ebru yapma işlemi bittikten sonra ebru kağıdı havadar temiz bir ortamda kurumaya bırakılmalıdır. Ebru kağıtlarını kurutma işlemini daha kolay hale getirmek için çekmeceleri olan ahşap ebru kurutma tezgahları da üretilmiştir. 

Yukarıda söz edilen ana ebru malzemelerinin yanı sıra yardımcı ebru malzemeleri de vardır. Kendi ebru fırçanızı yapmak için at kılı deste, kendi ebru boyanızı yapmak için toz pigmentler, destiseng taşı ve Arap zamkı, küçük ve büyük boy pisetler, boya karıştırmak için uygun boylarda cam şişeler ebru yapımında özellikle geleneksel yöntemleri sürdürenlerin tercih ettiği ürünlerdir. Ebru yapımı için evde uygun bir oda ya da bir stüdyoda çalışmak önemlidir. Boyalar bu sanatta etrafa fazlaca sıçrayıp çalışma ortamını kirletebilmektedir. Bu nedenle ebru yapımı sırasında önlük kullanmak ve teknenin altına genişçe örtüler sermek temizlik açısından faydalı olacaktır.