Tezhip ve Minyatür Sanatına İlk Adım Nasıl Atılır?

Ancak bu sanat dalları arasında tarz bakımından bazı benzerlikler olmasına rağmen birçok temel farklılıkları da mevcuttur. Tezhip sanatını icra edenlere müzehhip, minyatür sanatını icra edenlere ise Osmanlı döneminde nakkaş adı verilirdi. Bu yazımızda önce bu iki sanat dalını karşılaştıracak ve sonrasında ise bu sanat dallarına yeni başlayanların yapması gerekenler üzerinde duracağız.

Tezhip ve Minyatür Sanatları Arasındaki Benzerlikler ve Farklılıklar Nelerdir?

Tezhip sanatı bir süsleme sanatıdır. Dolayısıyla, bu sanat dalında nesneleri resmetmek yerine belli motifler kullanarak kitap, tuğra ya da padişah beratlarının kenarlarını süslemek temel amaçtır. Minyatür sanatı ise çok küçük ve ince işlemelerin kullanıldığı ışık, gölge, perspektif ve hacim gibi kriterlerin kullanılmadığı bir tür resim sanatıdır ve İslam toplumlarında doğanın gerçek şekillerini yansıtacak şekilde resim yapmak dinen caiz görülmediğinden oldukça gelişmiş ve estetik bir tarz kazanmıştır. Ancak hem tezhip hem de minyatür sanatında incelikle işlenmiş detaylar ön plana çıkar. Ayrıca minyatür sanatında küçük resimlerin ön plana çıkması bu sanatın da kitap süslemelerinde kullanılmasından ileri gelir. Sonraki dönemde minyatür sanatı daha çok bazı olayları tasvir etmek için kullanılan bir levha sanatı olarak kendini göstermiştir. Emek isteyen ve sanatçının motifleri ince uçlu fırçalar ve yoğun bir dikkat ile ince ince bir nakış gibi işlediği bu iki sanat dalı, detayların önem kazanması ve yüksek bir sabır ve dikkat gerektirmesi anlamında birbiriyle benzerlik gösterir.

Genellikle tezhip sanatçıları minyatür sanatında da uzmanlaşmaktadır ve bu iki sanat dalı birlikte çalışılır. Detay ve ince işçiliğin iki sanat dalında da önem arz etmesi bu yöntem üzerinde uzmanlaşanların iki sanat dalını da rahat bir şekilde icra etmelerini sağlar. Tezhip ve minyatür sanatı zaman içerisinde resim sanatının diğer dallarının önem kazanmasıyla belli oranda popülerliğini yitirmiş olsa da hala bu sanat dallarının takipçileri bulunmaktadır ve geleneksel sanatın ustalarının izini takip etmektedirler. Günümüzde halen bu sanatları icra edenler bu geleneksel sanat dallarına yeni katkılarda bulunmaya ve günümüz üsluplarından etkilenerek farklı tarzlar yaratmaya devam ediyorlar. 

Tezhip ve Minyatür Sanatına Başlayanlar İçin Tavsiyeler

Öncelikle bu sanat dallarına başlamak isteyenlerin son derece sabır ve emek gerektiren bir işe giriştiklerinin farkında olması gerekir. Dolayısıyla uygun bir hoca ile bu sanat dallarına çalışmaya başlamak, hem püf noktaları öğrenmek hem de motivasyonu arttırarak zor işlemlerde çalışmaları bırakmamak açısından önemlidir. Temelinde ince işçilik, detaylı çalışmalar, küçük motifler olan bu sanat dallarında ince uçlu fırçalar ile dikkatli şekilde çizim ve boyama yapmak gereklidir. Bu nedenle ince uçlu fırçalar ve kalemler ile taslak çalışmalar yaparak bu işlemi yapacak el kaslarını çalıştırmak başlangıç aşamasında oldukça faydalı olacaktır. Ayrıca minyatürcü olmak isteyenlerin önce tezhip sanatına başlayıp belli motifleri öğrendikten sonra minyatüre geçmeleri de çizim ve boyama konusunda kolaylık sağlayacaktır.